Các Sa hoàng trong lịch sử Nga

Sa hoàng, còn gọi là Nga hoàng, là tước vị chính thức của các vua Nga từ năm 1547 đến năm 1721 và là tên gọi không chính thức của các hoàng đế Nga từ đó về sau. Thực ra, vị vua đầu tiên xưng Sa hoàng là Simeon I của Bulgaria .

Từ tiếng Nga царь (tsar, czar) có nghĩa là nguyên thủ quốc gia, quân vương
Trên thực tế, Sa hoàng được xem là nguyên thủ quốc gia suốt chiều dài lịch sử Nga kể từ khi Moskva trở thành một công quốc độc lập cho đến chế độ quân chủ bị lật đổ vào tháng 2 năm 1917. Như vậy Sa hoàng kế thừa các đại công tước Moskva, và là tiền thân của các Hoàng đế Nga.
Trong những thời kỳ thiếu Sa hoàng, như "Thời kì lộn xộn" (1610 - 1613), Giáo trưởng Moskva, là người đứng đầu Giáo hội Chính thống giáo Nga, đóng vai trò như vua Nga và nguyên thủ quốc gia.

Các Sa hoàng trong lịch sử Nga

Nhà Rurik

Ivan the Terrible (Ivan Bạo Chúa) trị vì 26 tháng 1 1547 - 28 tháng 3 1584
Fyodor I trị vì 28 tháng 3 1584 - 17 tháng 1 1598

Thời kỳ hỗn độn (1598 - 1613)

Boris Godunov trị vì  tháng 3 1598 - 23 tháng 4 1605
Fyodor II trị vì 23 tháng 4 1605 - 11 tháng 6 1605

Giai đoạn tiếm ngôi

Người mạo danh Dmitriy I trị vì 30 tháng 6 1605 - 27 tháng 5 1606


Vasili Shuisky IV trị vì 27 tháng 5 1606 - 27 tháng 7 1610

Giai đoạn Hội đồng 7 vị Boyars (27 tháng 7 1610 - 4 tháng 11 1612)

Hoàng thân Fyodor Ivanovich Mstislavsky
Hoàng thân Ivan Mikhailovich Vorotynsky (to March 1611)
Mikhail Fyodorovich Nagoy (from March 1611)
Hoàng thân Andrey Vasilyevich Trubetskoy
Hoàng thân Vasily Vasilyevich Golitsyn (to 8 April 1611)
Ivan Simeyonovich Kurakin (from 8 April 1611)
Hoàng thân Boris Mikhailovich Lykov-Obolenskiy
Ivan Nikitich Romanov
Fyodor Ivanovich Sheremetev

Giai đoạn Hội đồng toàn lãnh thổ (17 tháng 4 1611 - 26 tháng 7 1613)

Prokopy Petrovich Lyapunov (to 1 August 1611)
Hoàng thân Dmitry Timofeyevich Trubetskoy
Ataman Ivan Martynovich Zarutsky (to 7 August 1612)

Nhà Romanov

Tsar Mikhail I 21 tháng 7, 1613 - 23 tháng 7, 1645
Aleksei I trị vì 23 tháng 7, 1645 - 7 tháng 2, 1676
Fyodor III trị vì 7 tháng 2, 1676 - 7 tháng 5, 1682
Pyotr I (Đại đế) trị vì 7 tháng 5, 1682 (cùng trị vì với Ivan V cho đến 1696) (1682-1689: Công chúa Sophia Alekseyevna) nhiếp chính - 2 tháng 11, 1721 (tự xưng Hoàng đế của tất cả nước Nga)
Ivan V (cùng trị vì với Pyotr I) trị vì 2 tháng 6, 1682 - 8 tháng 2, 1696
Ekaterina I trị vì 8 tháng 2, 1725 - 17 tháng 5, 1727
Pyotr II trị vì 18 tháng 5, 1727 - 30 tháng 1, 1730
Anna trị vì 13 tháng 2, 1730 - 28 tháng 10, 1740
Ivan VI trị vì 28 tháng 10, 1740 - 6 tháng 12, 1741
Elizaveta I trị vì 6 tháng 12, 1741 - 5 tháng 1, 1762
Pyotr III trị vì 5 tháng 1, 1762 - 9 tháng 7, 1762(bị ám sát)
Ekaterina II (Đại đế) trị vì 9 tháng 7, 1762 - 17 tháng 11, 1796
Pavel I trị vì 17 tháng 11, 1796 - 23 tháng 3/24 tháng 3, 1801 (bị ám sát)
Aleksandr I trị vì 24 tháng 3, 1801 - 1 tháng 12, 1825
Konstantin I trị vì 1 tháng 12, 1825 - 26 tháng 12, 1825 (thoái vị)
Nikolai I trị vì 26 tháng 12, 1825 - 2 tháng 3, 1855
Aleksandr II (Người giải phóng) trị vì 2 tháng 3, 1855 - 13 tháng 3, 1881 (bị ám sát)
Aleksandr III (Người mang lại hoà bình) trị vì 13 tháng 3, 1881 - 1 tháng 11, 1894
Nikolai II (Tử vì đạo) trị vì 1 tháng 11, 1894 - 15 tháng 3, 1917 (thoái vị)
Đại công tước Mikhail Alelsandrovich trị vì 15 tháng 3, 1917 - 16 tháng 3, 1917 (Kế vị Nikolai II, tuy nhiên bị buộc thoái vị ngay sau đó. Về sau thỉnh thoảng cũng xưng hiệu là "Mikhail II", nhưng không chính thức.

Theo tudienviet